Rośliny wieloletnie na skalniak, to bardzo duża grupa roślin, która musi spełniać pewne kryteria, aby mogła znaleźć się na tym reprezentatywnym miejscu w ogrodzie. Czytając ten wpis znajdziesz w nim nie tylko jakie rośliny posadzić na skalniaku, ale jakich nie należy tam sadzić, a bardzo często niestety są polecane do takich nasadzeń. Miłej lektury!
Skalniak w ogrodzie? Co to takiego?
Najpierw żeby dobrać rośliny wieloletnie na skalniak należy opisać stanowisko, bo tak naprawdę skalniak dla każdego może być czymś innym. Ja skupie się na najczęściej spotykanej wizji skalniaka. Czyli skalniak to wydzielona cześć ogrodu lub większej rabaty, zazwyczaj na wystawie południowej, a więc stanowisku słonecznym. Często jest wyżej niż poziom otaczający go. Kształt skalniaka już nie jest tak istotny, może być okrągły, kanciasty i nieregularny. Wielkość jest już istotna, wszak od niej zależy jakie rośliny się zmieszczą na naszym i jak je ułożyć. Poniżej rośliny będą dobrane na skalniak o wymiarach od 8m2 do 12m2 czyli takie przykładowe 3x4m. Najważniejsze, skalniak jak nazwa wskazuję powinien mieć skały, kamienie, żwiry, grysy itp, co jest bardzo istotne w doborze roślin. Pracując przy zakładaniu i pielęgnacji spotykałem się ze skalniakami o powierzchni przekraczającej 200-300m2, ale to już historia na inny wpis. Z uwagi na rozmiar naszego przykładowego skalniaka, skupię się na bylinach. Choć poniższe cechy sprawdzą się też przy krzewach liściastych i iglakach. Skalniak oczywiście może też być w cieniu, na tarasie w donicy, ale w tym wpisie ograniczymy się do najbardziej popularnej formy.
Jakie cechy powinny mieć rośliny wieloletnie na skalniak?
Pierwszą i najważniejszą cechą jest stanowisko, słoneczne. Roślin nie tolerujących pełnego nasłonecznienia nie posadzimy na skalniaku. Z pierwszej cechy wynika druga, jeśli nie mamy systemu nawadniania, to rośliny muszą nie tylko znosić suszę, ale ją lubić! Tak są rośliny, które źle reagują na nadmiar wody, wyciągając się lub nawet gnijąc. Poniżej wypunktuje kolejne ważne cechy roślin na skalniak:
- kompaktowy pokrój, karłowatość
- wolny lub średni wzrost
- wykluczone są rośliny ekspansywne i szybko rosnące
- małe wymagania glebowe i wodne
- atrakcyjne nie tylko z kwiatów, ale i liści
- dobra mrozoodporność, przynajmniej strefa 6,
Jakich gatunków nie sadzić na skalniakach
Podczas prac pielęgnacyjnych w ogrodach istniejących od kilku lat bardzo często spotykałem się z miejscem w ogrodzie przydomowym nazwanym skalniakiem. Nazwanym, bo dawno już nie widać na nim nić po za jedną wielką przerośniętą kupą zielska. Określenie drastyczne ale odpowiednie. Niestety w ogrodnictwie są błędne stereotypy, które są powielane nie tylko przez początkujących ogrodników, ale architektów krajobrazu i zawodowych ogrodników.
Błędny stereotyp roślin na skalniak
Standardowy stereotyp roślin na skalniak to kilka iglaków niskich, nie koniecznie karłowych, żeby na efekt nie czekać lata. Kilka niskich bylin, jakiś rojnik, coś żeby kwitło, było kolorowo i kupka kamieni. Wrócę teraz do naszego przykładowego skalniaka, 3x4m=12m2. Mamy kupione już 6szt iglaków, na suche stanowisko doradzili jałowce, będą niskie itp. Duża szansa że dostaliśmy Jałowiec łuskowaty Blue Carpet, sadzonka w 2-3 litrowym pojemniku wyglądała słodko, niebieski, niski itp. Niestety nic bardziej mylnego. Niski w jego przypadku oznacza 1m przy 2-3m średnicy. Wspomniane 6szt zarośnie skalniak 12m2 w jakieś 3-4 lata całkowicie. Dodatkowo jałowce źle znoszą przesadzanie, karczowanie do najprzyjemniejszych też nie należy. Kupując iglaki najlepiej sprawdzić docelowy rozmiar, wybierać odmiany karłowe. Podobny klops jak z wspomnianym jałowcem, będzie z irgami praktycznie wszystkimi jej gatunkami. Trzmielina Fortunea, sosna górska bez różnicy czy czysta czy podgatunek pumilia. Sosna górska 'Mops’ nada się jak najbardziej, ale zwykła kosówka już nie. Przy krzewach liściastych oprócz irgi często na skalniak trafiają berberysy. Są chętnie sadzone z uwagi na ładne czerwone liście. Przy sadzonkach w 2-3l pojemnikach bardzo łatwo o pomyłkę i tak zamiast odmiany Atropurpurea Nana, i podobnych karłowych możemy dostać Atropurpurea. Odmiana ta w przeciwieństwie do Nany nie osiągnie 0,5m wysokości tylko 3,5m, ciąć regularnie może utrzymamy ją na 1m. Podobnie jak przy iglakach nie kupuj kota w worku. Sprawdź dokładnie opis odmiany i nie kupuj roślin bez oznaczenia sugerując się wyglądem sadzonki i ceną.
Byliny też potrafią zarosnąć skalniak
Iglaki i krzewy to nie jedyne 'klopsy’, które mogą trafić na Twój skalniak. Wśród bylin i traw ozdobnych też są gatunki ozdobne, które mogą zarosnąć cały skalniak dość szybko, zagłuszając inne rośliny. Na małe skalniaki nie nadaje się barwinek pospolity. Choć początkowo z braku wody może rosnąć byle jak, to z wiekiem nabierze rozmachu. W ciągu roku jego pojedyncze pędy mogą od rośliny matecznej przyrosnąć o 1 metr. Dodatkowo z między węzłów wypuści korzenie i szybko zrobi nowe kępki, zadarniając cały skalniak. Co do traw należy unikać jak ognia miskanta cukrowego, dużych odmian miskanta chińskiego też dobrze nie sadzić na małych rabatach. Choć nie będą bardzo ekspansywne to kępa po 3-4 latach może osiągnąć 1m średnicy, jeśli tego nie przewidzieliśmy przy sadzeniu, zagłuszy wszystko co jest w jego pobliżu. Należy wybierać byliny i trawy niekoniecznie o wolnym wzroście, ale takie o kompaktowych, zwartych gabarytach, które rosną w kępie i nie podróżują rozłogami. Kwiaty wieloletnie zadarniające, czyli ścielące się możemy sadzić jak najbardziej, ale takie które swoją siłą wzrostu nie zagłuszą innych roślin o podobnej do nich wysokości.
Polecane gatunki i odmiany roślin wieloletnich na skalniak
Floks szydlasty w odmianach, na zdjęciu odmiana Blue Dark Center. Każdy znajdzie swój kolor wśród gatunku, występują kwiaty od białych przez czerwony, po niebieskie. Mimo że się ścieli, nie jest bardzo ekspansywny.
Okres kwitnienia: wiosna
Skalnica arendsa, na zdjęciu odmiana 'Peter Pan’. Ten gatunek też podobnie jak floks ma wiele odmian w różnych kolorach. Tworzy gęsto nabity piękny zielony dywan, w dodatku zimotrwały w łagodniejsze zimy.
Rojniki w odmianiach, potocznie nazywane przez kolekcjonerów Semps od łaciny Sempervivum
Rozchodnik ościsty Angelina, dla mnie jeden z piękniejszych rozchodników, ze względu na soczysty kolor i łatwość uprawy. Nasz matecznik jest w jednej wiszącej 2l doniczce od blisko 10 lat, wisi gdzieś na jabłonce w centrum ogrodniczym Krakowie. Odmiana długowieczna, w pełni mrozoodporna.
Szałwia omszona, na zdjęciu odmiana z serii Comapact 'Violet’. W ostatnich latach jest boom na kompaktowe odmiany szałwi, jedna z najdłużej kwitnących bylin, od czerwca przycinana, powtarza kwitnienie do przymrozków. Występują odmiany białe, różowe, niebieskofioletowe. Na skalniak należy szukać niskich i zwartych odmian.
Okres kwitnienia: VI-X
Żagwin ogrodowy to kolejny pewniak na skalniak kwitnący wiosną. Na zdjęciu odmiana Blue Blush B., Żagwina po kwitnieniu warto przyciąć mocno, bardzo często w trakcie sezonu cześć nadziemna zamiera w pełnym słońcu, aby wiosną odrodzić się na nowo.
Okres kwitnienia: IV-V
Bylica w odmianie Nana Atraction jest ciekawą propozycją. Choć zamiera na zimę i jest mniej popularna od poprzedników, rośnie na naszej rabacie pokazowej w Krakowie, tworzy szaro, pluszową poduchę o średnicy 30cm i wysokości 15-20cm. Silnie srebrzysta i bardzo miękka w dotyku. Mało kto przechodzi obojętnie obok takiego misia. Nadaje się również do sadzenia w donicach.
Szałwia omszona Blue Marvel to nowa odmiana. Po dużym sukcesie serii Compact z odmianą 'Deep Blue’ na czele, hodowcy stworzyli nową odmianę, która wyróżnia się dużo większymi kwiatami, zachowując kompaktowe rozmiary, długi okres kwitnienia i bardzo dobre zimowanie roślin.
0 Komentarzy